Τρία "συν" και δύο "μείον" για τα stress tests

Τα προ προβλέψεων κέρδη του 2014 θα συνυπολογιστούν από την ΕΚΤ. Πονοκέφαλος τα «κόκκινα» δάνεια και το ελληνικό ρίσκο

Θα τύχουν οι ελληνικές τράπεζες «ειδικής» μεταχείρισης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, λόγω των «ειδικών» συνθηκών που επικρατούν στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο; Και αν ναι, θα καταφέρουν να αποφύγουν νέες αυξήσεις κεφαλαίου; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι σύνθετες και συνδέονται με τις τεχνικές λεπτομέρειες της διαδικασίας και με την πολιτική βούληση που θα δείξουν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη.

Ένα νέο στοιχείο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», οι εγχώριοι όμιλοι εξασφάλισαν το «ΟΚ» του Μάριο Ντράγκι για να καταρτιστούν τα πλάνα της επόμενης ημέρας, με βάση τα προ προβλέψεων κέρδη στο τέλος του 2014.

Υπενθυμίζεται ότι η πανευρωπαϊκή άσκηση θα στηριχθεί σε οικονομικά στοιχεία και κινήσεις ενίσχυσης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013. Για τον υπολογισμό των τελικών κεφαλαιακών αναγκών θα συμπεριληφθούν τόσο τα σχέδια αναδιάρθρωσης (ως ενισχυτικές κινήσεις) όσο και η πρόοδος των προ προβλέψεων κερδών μέσα στο έτος. Πρόκειται για ένα «μπόνους» υπέρ των ελληνικών τραπεζών, αφού στο σύνολο τους Εθνική, Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank αναμένουν σημαντική ανάκαμψη των προ προβλέψεων αποτελεσμάτων.

Και, αν πιστέψουμε τις εκτιμήσεις της Bank of America - Merrill Lynch, τότε, ακόμα και αν προκύψουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες, αυτές δεν θα οδηγήσουν στην έκδοση νέων μετοχών, ενώ όλα θα κριθούν από την «ευαισθησία» και την αυστηρότητα που η οποία η ΕΚΤ θα αξιολογήσει τα προβληματικά δάνεια. Στα κεντρικά της, όπου διεξάγεται αυτόν τον καιρό η αξιολόγηση της ποιότητας ενεργητικού (AQR) των 128 μεγαλύτερων τραπεζών της γηραίας ηπείρου και η ενσωμάτωσή της στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests), όλοι οι πιστωτικοί όμιλοι αντιμετωπίζονται το ίδιο.

Ο Μάριο Ντράγκι, ωστόσο, έχει ξεκαθαρίσει ότι η διαδικασία θα διενεργηθεί επί ίσοις όροις, που σημαίνει ότι θα ληφθούν υπόψη ορισμένα χαρακτηριστικά που θα διευκολύνουν τη συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων.

Οι ελληνικές τράπεζες, για παράδειγμα, έχουν περάσει μια μεγάλη περίοδο «στρεσαρίσματος», αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου και αναδιάρθρωσης των λειτουργιών τους. Κατά συνέπεια, δεν θα μπορούσαν να μη συνυπολογιστούν οι κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης της περασμένης άνοιξης. Αυτό θα ισχύσει για όλες τις τράπεζες που μπαίνουν στην άσκηση.

Ένα επίσης θετικό χαρακτηριστικό των stress tests της ΕΚΤ, σε σύγκριση με την εγχώρια άσκηση, είναι ο συνυπολογισμός του αναβαλλόμενου φόρου στο 100% και όχι στο 20%, που τον έλαβε υπόψη η ΤτΕ.

Για ορισμένες τράπεζες, όπως, π.χ., για τη Eurobank, το κεφαλαιακό όφελος από αυτήν τη διαφοροποίηση είναι πολύ μεγάλο και φτάνει, σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, τα 2 δισ. ευρώ.

Ομόλογα
Μια αρνητική εξέλιξη για τους εγχώριους ομίλους είναι το γεγονός ότι από το «μικροσκόπιο» της ΕΚΤ θα περάσουν οι κρατικοί τίτλοι που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους και θα αξιολογηθούν ως προς τον κίνδυνο που εμπεριέχουν. Οι ελληνικές τράπεζες μετά το PSI έχουν περιορίσει σημαντικά την έκθεσή τους στο ελληνικό Δημόσιο, αφού στην ανταλλαγή έλαβαν ομόλογα του EFSF, όμως διαθέτουν αρκετά έντοκα γραμμάτια.

Σύμφωνα με τη μέθοδο που υιοθετεί η ΕΚΤ, η έκθεση των τραπεζών σε κρατικούς τίτλους θα αποτιμηθεί στην τρέχουσα αξία. Στο AQR οι κρατικοί τίτλοι που εγγράφονται στα βιβλία των τραπεζών στο χαρτοφυλάκιο «διακράτηση έως τη λήξη» θα αντιμετωπιστούν με την ίδια μέθοδο με τα υπόλοιπα ανοίγματα. Αυτό σημαίνει ότι θα συνυπολογιστούν οι επιπτώσεις από ενδεχόμενες ζημίες, βάσει των παραδοχών των σεναρίων που «τρέχουν» τα stress tests.

Πρόθεση της ΕΚΤ είναι αφενός να ενισχύσει την αξιοπιστία του AQR και αφετέρου να αναγκάσει τα πιστωτικά ιδρύματα να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τις φθηνές πράξεις αναχρηματοδότησης της κεντρικής τράπεζας για να αγοράζουν κρατικούς τίτλους. Στη Φρανκφούρτη έχουν εκφραστεί απόψεις υπέρ μιας διαφορετικής στάθμισης ρίσκου στο κρατικό χρέος, με τον Ντράγκι να... πετά το μπαλάκι στην Επιτροπή της Βασιλείας.

Όπως και να ‘χει, το «στρεσάρισμα» των κρατικών τίτλων αποτελεί ένα επιπλέον αρνητικό στοιχείο σε σύγκριση με τα stress tests της ΤτΕ.

Ο «γρίφος» της κάλυψης των προβληματικών δανείων
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν ένα «μειονέκτημα», το οποίο δεν αποκλείεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στον υπολογισμό των τελικών κεφαλαιακών αναγκών από την ΕΚΤ. Το αθροιστικό ποσοστό των «κόκκινων» δανείων και των δανείων που έχουν υποστεί απομείωση είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που ανακοινώνεται ως ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).

Μάλιστα, σε έκθεσή της, η Bank of America - Merrill Lynch αναφέρει ότι το αποτέλεσμα των stress tests είναι δύσκολο να προβλεφθεί, ακριβώς γιατί η ΕΚΤ δεν έχει ξεκαθαρίσει το ύψος της «επαρκούς κάλυψης» που θα θέσει ως σημείο αναφοράς στην άσκηση.

Όπως τονίζει η αμερικανική τράπεζα, όλες οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των εν δυνάμει προβληματικών χορηγήσεων. Τα «κενά» αυτά τοποθετούνται μεταξύ 10 δισ. και 16 δισ. ευρώ για κάθε τράπεζα, ενώ, παράλληλα, η BofA - ML εκτιμά ότι στην πλειοψηφία τους τα απομειωμένα δάνεια που δεν συγκαταλέγονται στα NPLs είναι δάνεια που έχουν ρυθμιστεί.

Στην περίπτωση που ο ορισμός της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA) για τα NPLs είναι κοντά σε αυτόν των ελληνικών τραπεζών και ο επαρκής δείκτης κάλυψης οριστεί στο 50%, τότε ο οίκος εκτιμά ότι τα κεφαλαιακά «μαξιλάρια» των ελληνικών τραπεζών είναι μεγαλύτερα από τις δυνητικές ανάγκες για προβλέψεις.

Σε μια πιο συντηρητική αντιμετώπιση, όπου όλα τα απομειωμένα δάνεια ταξινομηθούν ως εν δυνάμει προβληματικά και ο δείκτης κάλυψης για αυτά οριστεί στο 50%, τότε τα κεφαλαιακά αποθέματα της Τράπεζας Πειραιώς και της Eurobank ίσως αποδειχθούν χαμηλότερα των απαιτουμένων. Ακόμα, όμως, και σε αυτή την περίπτωση, τόσο η Εθνική όσο και η Alpha Bank διαθέτουν ικανά «μαξιλάρια».

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 9ης Αυγούστου