«Διαύγεια» για τα οικονομικά υπουργείων, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ και ΜΚΟ

Εμφαση στην περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας δίνει το σχέδιο νόμου «Ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα» του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, που κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή.Σύμφωνα με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, το νομοσχέδιο ενσωματώνει στο Ελληνικό Δίκαιο την Οδηγία 2013/37 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελεύθερη διάθεση δεδομένων

του δημοσίου σε κάθε τρίτο φορέα.

Προβλέπεται ότι εντός τριών μηνών κάθε δημόσιος φορέας θα οριστικοποιήσει τη λίστα των δεδομένων που θα είναι διαθέσιμα, των οποίων η ανάρτηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός έξι μηνών από την ψήφιση του νόμου.

Η γενική αρχή που διέπει το σχέδιο νόμου είναι ότι όλα τα δεδομένα του δημόσιου τομέα είναι ελεύθερα προς διάθεση, με την επιφύλαξη αυτών που προστατεύονται από το ιδιωτικό απόρρητο, καθώς και όσα αναφέρονται σε ζητήματα εθνικής ασφαλείας.

Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο νόμου εισάγει δυο βασικές καινοτομίες, που ενισχύουν τη διαφάνεια:

- Η εκτέλεση των προϋπολογισμών των υπουργείων, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ Α' και Β' Βαθμού και των ΝΠΔΔ αυτών, πρέπει να εμφανίζεται στην ιστοσελίδα του κατά κανόνα σε πραγματικό χρόνο και να παρέχει αναλυτικές καταστάσεις και για το σκέλος των εσόδων και για το σκέλος των εξόδων ανά κωδικό αριθμό εσόδου ή εξόδου. Με τον τρόπο αυτό, κάθε πολίτης θα μπορεί να αξιολογεί και να έχει πλήρη γνώση της πορείας εκτέλεσης του προϋπολογισμού κάθε φορέα.

- Καθιερώνεται η υποχρεωτική ανάρτηση των οικονομικών στοιχείων τους στο αναβαθμισμένο «πρόγραμμα Διαύγεια» για όλες τις Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες (μεταξύ των οποίων και οι ΜΚΟ), τα σωματεία, τα ιδρύματα και τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ) και λοιπούς μη κερδοσκοπικούς φορείς, οι οποίες επιχορηγούνται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα με ποσό άνω των 3.000 ευρώ ετησίως.

Θεσπίζεται, επίσης, ετήσιος διαγωνισμός για την αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων, ενώ καθιερώνονται παράλληλα και βραβεία σε φορείς του δημοσίου τομέα που έχουν επιδείξει αποτελεσματικές και καινοτόμες διαδικασίες ανοικτής διάθεσης των δεδομένων τους.

Σε αυτοδίκαιη αργία οι υπάλληλοι με πλαστά δικαιολογητικά

Επιπλέον, ενσωματώνονται διατάξεις για τον έλεγχο νομιμότητας των διορισμών στο δημόσιο, με την καθιέρωση του υποχρεωτικού αυτεπάγγελτου ελέγχου της γνησιότητας των δικαιολογητικών των διοριστέων στο Δημόσιο και αμελλητί έλεγχο των ήδη υπηρετούντων με απάντηση εντός πέντε ημερών από τις υπηρεσίες τους.

Στο ίδιο πλαίσιο, το νομοσχέδιο ορίζει πως η κατάθεση, χρήση και διατήρηση σε ατομική υπηρεσιακό φάκελο υπαλλήλου, πλαστού, νοθευμένου ή παραποιημένου πιστοποιητικού ή τίτλου βεβαιώσεως, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα που συνεπάγεται την αυτοδίκαιη αργία του υπαλλήλου.

Από την άλλη, καταργούνται οι συνολικά, πέντε θέσεις βοηθών του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και κάθε διάταξη σχετική με τις θέσεις αυτές.

Με άλλο άρθρο του νομοσχεδίου απαγορεύεται ο διορισμός ή πρόσληψη στις δημόσιες υπηρεσίες, μονίμου προσωπικού, ή με σύμβαση αορίστου χρόνου, ή ορισμένου χρόνου με δυνατότητα ανανέωσης της σχέσης εργασίας του, εφόσον στον οικείο φορέα δεν υφίσταται κενή οργανική θέση.

Κατ' εξαίρεση μόνο, επιτρέπεται κάτι τέτοιο σε προσωποπαγή θέση, αποκλειστικά στις ρητά οριζόμενες περιπτώσεις (π.χ. συμμόρφωση της Διοίκησης με δικαστική απόφαση, διορισμός αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης).

Ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε σχετικά ότι «η ανοικτή διάθεση των δημοσίων δεδομένων, ενισχύει σημαντικά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στο δημόσιο, στο πλαίσιο της αρχής της φανερής δράσης της διοίκησης. Παράλληλα, μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικά οφέλη τόσο ευθέως από υπηρεσίες που αναπτύσσονται με τα ανοικτά δεδομένα όσο και από το εισόδημα που δημιουργούν οι νέες θέσεις απασχόλησης που δημιουργούνται».

Από την πλευρά της, η υφυπουργός Εύη Χριστοφιλοπούλου δήλωσε ότι «τα ανοικτά δεδομένα του δημοσίου δεν είναι μόνο εργαλείο λογοδοσίας, αλλά μπορούν να μετατραπούν και σε ισχυρό καταλύτη για κάθε προοπτική ανάπτυξης, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας».