Η φτώχεια, ο πλούτος και στη μέση οι εκλογές

Πριν από δύο ημέρες ο Πύρρος Δήμας, ο τέσσερις φορές Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών, που είναι υποψήφιος με το ΠΑΣΟΚ στη β΄ Αθηνών, ρωτήθηκε σε ραδιοφωνική συνέντευξη για τη φτώχεια. Απάντησε ότι επειδή γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλβανία ξέρει καλά τι είναι φτώχεια. Είπε, επίσης, ότι παρά το ότι τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες έχουν κάνει πολλές θυσίες, έχουν χάσει σημαντικό κομμάτι από τον πλούτο τους και η καθημερινότητα

έχει υποβαθμιστεί σημαντικά, η φτώχεια που ο ίδιος βίωσε μικρός στη Βόρειο Ήπειρο είναι κάτι διαφορετικό. Κάτι πολύ πιο σκληρό και άγριο απ’ ότι υπάρχει στην Ελλάδα. Ο ένας από τους δύο δημοσιογράφους που συζητούσαν μαζί του εξανέστη με αυτές τις απόψεις. Βγήκε από τα ρούχα του και τον εγκάλεσε στην… τάξη. Του είπε ότι οι Έλληνες υποφέρουν και στην ουσία τον κάλεσε να αναθεωρήσει τις απόψεις του. Μάταια ο υποψήφιος βουλευτής προσπαθούσε να τους εξηγήσει ότι εκείνοι τον ρώτησαν για την φτώχεια, επειδή ακριβώς γεννήθηκε κι έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του σε μία πολύ φτωχή χώρα.

Η αντίδραση του δημοσιογράφου στην ουσία εκφράζει την κυρίαρχη άποψη που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ελληνική κοινωνία. Επειδή τα τελευταία πέντε χρόνια το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά 25% η καθημερινότητα υποβαθμίστηκε. Κι επειδή η ελληνική οικονομία βασίζεται κυρίως στο δημόσιο τομέα, ο οποίος υπέστη μεγάλες περικοπές, οι απώλειες αυτές διαχύθηκαν παντού. Περικοπή μισθών, συντάξεων και επιδομάτων οδήγησε σε δραματική πτώση της κατανάλωσης και ασφυξία στη ρευστότητα, με αποτέλεσμα έκρηξη της ανεργίας. Η εξίσωση είναι κατανοητή και οδήγησε στα σημερινά αποτελέσματα. Με πολλά προσωπικά και οικογενειακά δράματα ανθρώπων που έμειναν χωρίς δουλειά και χωρίς εισοδήματα.

Από αυτό το σημείο, όμως, μέχρι την πλήρη φτωχοποίηση του κράτους και της κοινωνίας υπάρχει απόσταση. Ίσως όση από το ευρώ στη δραχμή, ίσως και μεγαλύτερη. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το 2013 η Ελλάδα –μετά από πέντε χρόνια ύφεσης- είχε Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 241,7 δισ. δολ. και 11 εκατ. κατοίκους, δηλαδή ετήσιο μέσο κατά κεφαλή εισόδημα 21.910 δολάρια. Την ίδια στιγμή στα γειτονικά και σχετικώς ανάλογα πληθυσμιακά ή γεωγραφικά κράτη η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Η Βουλγαρία έχει ΑΕΠ 53,01 δισ. δολ. και 7,2 εκατ. κατοίκους, άρα μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 7.296 δολ. Η Σερβία ΑΕΠ 45,52 δισ. δολ. και 7,1 εκατ. κατοίκους, επομένως 5.963 δολ. μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα το χρόνο. Η Αλβανία έχει ΑΕΠ 12,9 δισ. δολ., 2,77 εκατ. κατοίκους και 4.652 δολ. μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα.

Στον αντίποδα η εικόνα ευρωπαϊκών χωρών με πληθυσμό περίπου σαν της Ελλάδας είναι διαφορετική. Το 2013 το ΑΕΠ της Αυστρίας των 8,5 εκατ. κατοίκων ήταν 415,7 δισ. δολ., άρα το μέσο ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα των Αυστριακών βρίσκεται στην περιοχή των 49.053 δολ. το χρόνο. Στο Βέλγιο των 11,2 εκατ. κατοίκων το ΑΕΠ το 2013 ήταν 508,1 δισ. ευρώ και το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα ήταν 45.385 δολ.  

Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι τόσο ο πλούτος, όσο και η φτώχεια είναι κάτι σχετικό. Στις βαλκανικές χώρες με το υποτριπλάσιο ή υποτετραπλάσιο μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα σε σχέση με την σημερινή Ελλάδα η ζωή δεν είναι αναλόγως φθηνότερη, επομένως οι άνθρωποι ζουν πιο φτωχά. Αντιστοίχως στις χώρες με το διπλάσιο ή τριπλάσιο μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα από την Ελλάδα της κρίσης η ζωή δεν είναι αναλόγως ακριβότερη, άρα οι άνθρωποι ζουν πιο πλούσια.

Για την Ελλάδα τα πράγματα όντως μπορούν να εξελιχθούν καλύτερα τα επόμενα χρόνια, αλλά και στη διαβάθμιση της φτώχειας υπάρχουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Είναι κάτι που ξεχνούν όσοι θεωρούν την Ελλάδα κέντρο του κόσμου και τους Έλληνες περιούσιο λαό. Όχι τίποτε άλλο, αλλά για να βρισκόμαστε πιο κοντά στην πραγματικότητα, κάτι που θα βοηθήσει και ρεαλιστικές λύσεις να βρούμε για τα προβλήματα και λιγότερες εκπλήξεις να νιώθουμε κάθε φορά που οι επιθυμίες μας αποδεικνύονται μακριά από την αλήθεια.