Μιαν ξεχωριστή αρχαιολογική εμπειρία είχε την ευκαιρία να
απολαύσει το φιλίστορο και φιλότεχνο κοινό της περιοχής της Πέλλας
το απόγευμα της Δευτέρας 20-2-2017 στην φιλόξενη αίθουσα του Δημοτικού
Συμβούλιου του Δήμου Πέλλας. Στα πλαίσια λοιπόν του θεσμού του Ανοικτού Λαϊκού
Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών που κατά την 21η περίοδο 2016-17
διοργανώνει με υπεύθυνο τον Βασίλειο Τραούδα η Ιστορική και Λαογραφική
Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος» σε αγαστή συνεργασία με τη ΔΗΚΕΠΑ Πέλλας και
στην 9η εκδήλωση, παρουσιάστηκε η ομιλία του Ιωάννη Ζ.
Τζιφόπουλου καθηγητή της φιλολογίας και της
επιγραφολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.
Το θέμα της
εισήγησής του είχε τίτλο: «Eλληνικά του 700 π.Χ. Μεθώνη Πιερίας» που παρουσιάστηκε με τέτοια
γλαφυρότητα, εγκυρότητα και ενδελέχεια και προσιτό τρόπο, που έγινε
κτήμα όλων όσοι παραβρέθηκαν στην εν λόγω εκδήλωση. Οι λιγοστές και αποσπασματικές πληροφορίες που έχουν συλλεχθεί για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο αποτελούν εύλογο και φιλόδοξο έναυσμα για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση. Η Μεθώνη έλαβε το όνομά της από τον Μέθωνα (μέθη=οίνος) και τοποθετείται στα βορειοανατολικά της Πιέρειας χώρας, της γης όπου «κατοικούσαν» οι Πιερίδες νύμφες. Πιερία σημαίνει εύφορη γη και έτσι πραγματικά είναι με τις αμπελοκαλλιέργιες, τα οπωροφόρα δέντρα, τα σιτηρά κ.ά. Ο Πλούταρχος, από την Χαιρώνεια της Βοιωτίας, αναφέρει ότι στο έτος 733 π.Χ. Ερετριείς (=κωπηλάτες δεινοί) έποικοι από την Εύβοια ίδρυσαν την Μεθώνη και διεύρυναν τα όρια του οικισμού όπου διέμεναν πρωτύτερα Θράκες και Μακεδόνες. Η εγκατάστασή τους θα πρέπει να πραγματοποιήθηκε υπό ειρηνικές συνθήκες, καθώς δεν βρέθηκαν υπολείμματα ή ενδείξεις βίαιων ενεργειών. Η Μεθώνη μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας με μεγάλο λιμάνι κατείχε στρατηγική θέση πάνω στον άξονα βορρά-νότου, βρισκόταν κοντά στην παλιά πρωτεύουσα της Μακεδονίας τις Αιγές, αλλά και σιμά στην νεώτερη την Πέλλα, γειτνίαζε με το λιμάνι της Πύδνας και είχε προς το νότο την ιερή πόλη των Μακεδόνων, το Δίον.
Με ενισχυμένο το κύρος ο Φίλιππος
Β΄ το 354 π.Χ. αποφάσισε να εκδικηθεί και να εκθεμελιώσει τον ισχυρό εχθρό του,
την Μεθώνη, πιστό σύμμαχο της Αθήνας. Μάλιστα στη μάχη έχασε το ένα του
μάτι. Η εποικισμένη με Μακεδόνες νέα πόλη επιδίδεται ακόμη περισσότερο στην
ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυσιπλοΐας. Η πολύτιμη ξυλεία από τα Πιέρια όρη
που αποτελούν κατάληξη του Όλυμπου, αξιοποιείται από τα Αθηναϊκά και άλλα πλοία
των νησιών του Αιγαίου, τις παραθαλάσσιες πόλεις της Ιωνίας
κ.ά. Ο Θεόφραστος, μαθητής του Αριστοτέλη, επισημαίνει ότι το
μακεδονικό έλατο και το πεύκο από τα προαναφερθέντα βουνά είναι ποιοτικώς
ανώτερα από τα αντίστοιχα Αττικά και Πελοποννησιακά δέντρα. Η δε
πίσσα=ρετσίνι των πεύκων που παράγεται είναι πολύτιμο υλικό για την
στεγανοποίηση των καραβιών.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε, σε
ειδικούς και μη, η ανακάλυψη ενός ορύγματος με διαστάσεις 3,60χ4,20 και βάθος
πάνω από 1,50μ. Οι αρχαιολόγοι το αποκάλεσαν συμβατικά «το
υπόγειο». Είναι μια ανεπανάληπτη εικόνα για την Μακεδονία, με
άκρως ενδιαφέρουσα την αστάθεια των γεωλογικών πετρωμάτων που
θεωρείται και «ατύχημα» για την επιστήμη της Αρχαιολογίας. Διάφορα
αγγεία, οινοχόες, τεμάχια θραυσμάτων, σπάνιο αττικό αγγείο, κρατήρες για
ανάμειξη και αραίωση κρασιού και οίνου, Ιωνικά, Αιγαιοπελαγίτικα και
Μικρασιάτικα αγγεία ανακαλύπτονται συνεχώς. Μέχρι και από την μακρινή Φοινίκη
προέρχονται ορισμένα. Σχετικές εισηγήσεις έγιναν σε παρεμφερές συνέδριο, τα δε
πρακτικά του οποίου θα κυκλοφορήσουν σε μορφή βιβλίου εντός του έτους
2017.
Η Μεθώνη (καμία ταύτιση με την
Μεθώνη της Πελοππονήσου), με διαμετακομιστικό λιμάνι και πολλά εργαστήρια
χαλκού, άργυρου, χρυσού, ξύλου κλπ. υπήρξε μια από τις πρώτες πόλεις όπου
πρωτοχρησιμοποιήθηκε το ελληνικό αλφάβητο περίπου το 750 π.Χ. οπότε η
γραμματική και το συντακτικό έγιναν κλειστό σύστημα. Αμέσως σχεδόν
άρχισαν να χαράσσουν μικρά ποιήματα. Στις ανασκαφές βρέθηκαν 25 αντικείμενα με
την ελληνική γραφή και αποτελούν μια από τις ανακαλύψεις στην αρχαιογνωσία. Το
νέο αλφάβητο εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Η τρίτη απόπειρα σύνθεσης
λυρικής ποίησης με το πρώτο ιαμβικό τραγούδι της ιστορίας
είναι γεγονός. Στο εντυπωσιακό μυκηναϊκό νεκροταφείο της Μεθώνης δεν έχουν
ξεκινήσει οι σχετικές ανασκαφές, που αναμένεται να φέρουν νέα συνταρακτικά
στοιχεία στη διάθεση της αρχαιολογικής επιστήμης.
Οι
ανασκαφικές εργασίες και οι ανάλογες ιστορικές μελέτες στον Μακεδονικό
χώρο φέρνουν στο προσκήνιο τις απόψεις κορυφαίων επιστημόνων όπως ο Νίκολας
Χάμμοντ, ο Μανώλης Ανδρόνικος κ.ά. ότι η Μακεδονία πάντα αποτελούσε
αναπόσπαστο και ενεργό μέρος του ευρύτερου ελληνικού κόσμου ήδη από το
1100 π.Χ. και εντεύθεν.
Η εξαιρετική παρουσίαση
εμπλουτίστηκε με έναν ιδιαίτερο τρόπο και συνοδεύτηκε με άφθονο
φωτογραφικό υλικό αλλά και πιστά αντίγραφα αρχαιομακεδονικών αγγείων, που
δόθηκαν στα χέρια του κοινού, για να αγγίξει και να θαυμάσει την εξαίσια
τέχνη των Μακεδόνων προγόνων μας.
Η όλη πετυχημένη εκδήλωση έκλεισε με στοχευμένη
επισήμανση και ερώτηση από τον πρόεδρο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας
«Ο Φίλιππος» Κωνσταντίνο Κάμτση, ενώ ακολούθησαν και άλλες ποικίλες
ερωτήσεις από τους παρευρισκόμενους.
Λάζαρος Η. Κενανίδης θεολόγος, διδάκτορας Α.Π.Θ.
μέλος του Δ.Σ. της Ι.Λ.Ε. Γιαννιτσών «Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ»
δ/ντής 2ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών «Κύριλλος και Μεθόδιος».
Η επόμενη εκδήλωση του Ανοικτού Λαϊκού
Πανεπιστημίου Γιαννιτσών προγραμματίσθηκε για την:
ΔΕΥΤΕΡΑ 6 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 ΩΡΑ 19.00΄
ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΘΕΜΑ: "Συζήτηση για τα προϊόντα της μέλισσας με τους
καταναλωτές"
ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Ανδρέας Θρασυβούλου, ομότιμος
καθηγητής
Μελισσοκομίας του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου